Gevolgen

Het broeikaseffect kan een wereldwijde klimaatverandering tot gevolg hebben. De Verenigde Naties verwachten dat klimaatveranderingen gedurende de 21ste eeuw zouden kunnen zorgen voor grote overstromingen, extreme weersomstandigheden, droogte en ongeschiktheid van de landbouwgrond.

De stijgende temperatuur

Een onderzoek uit maart 2001 van het wetenschappelijke klimaatbureau van de Verenigde Naties, berekent dat de temperatuur op aarde aan het eind van de 21e eeuw variërend van 1,4 tot 5,8 graden Celsius zal zijn gestegen.

Ook het Europees Milieuagentschap (EEA) concludeerde in augustus 2004 dat Europa rond 2080 geen koude winters meer zal kennen.   In Europa is het aantal weer- en klimaatgerelateerde rampen tussen 1990 en 2000 verdubbeld ten opzichte van de tien jaar daarvoor. De kosten van overstromingen, windstoten, langdurige buien en extreme droogte liepen op tot gemiddeld 10 miljard euro per jaar.

Naar verwachting zullen de kosten van natuurrampen in Europa gedurende het huidige decennium nog verder stijgen.

 
En deze temperatuurstijging zal het weer ook in grotere mate onvoorspelbaar maken. Door hogere temperaturen zullen vaker tropische cyclonen ontstaan. Ook de zoet wateraanvoer zal wijzigen en dit kan zowel toenemende droogte als wateroverlast veroorzaken. Dit zal naar verwachting kwalijke gevolgen hebben voor zowel landbouw als visserij.

 
In Europa zal het weer extremere uitschieters kennen. In Zuid-Europa verwachten onderzoekers de komende decennia zeer hete zomers en langdurige droogte, terwijl in Noord-Europa zeer zware regenval, hagel, en snel optredende overstromingen ("flash floods") vaker zullen voorkomen.

 
Maar niet alleen Europa wordt geteisterd door dit verschijnsel.

Een ander gevolg van deze opwarming is het krimpen van gletsjers. In Europa bereiken acht van de negen gletsjergebieden nu hun geringste omvang in 5000 jaar. Ook elders in de wereld krimpen gletsjers snel; onderzoekers hebben dezelfde ontwikkelingen geconstateerd in Alaska, de Himalaya, de zuidpool, Oost-Groenland en Centraal-Azië. Dit kan voor de lokale bevolking ernstige gevolgen krijgen; Er ontstaan watertekorten, toeristeninkomsten dalen door het gevaar van sneeuwvrije ringen van vulkanen maar ook ijsmeren zijn gezwollen en dreigen huizen met de grond gelijk gespoeld te worden.

 
Ook de ontdooiing van de ijskap van de noordpool versnelt. Hierdoor zouden rond 2080 snelle scheepvaartroutes tussen Rusland, Canada en Japan via de noordpool mogelijk zijn. Het ijs op de polen bevat veel methaan, dus het smelten van het ijs zou het broeikaseffect dus verder kunnen versterken. Wetenschappers van de VN verwachten echter een ongelijke opwarming van het noordpoolgebied. Ook de zeespiegel zal hierdoor mee stijgen

De stijgende zeespiegel

Als de wereldwijde temperatuurstijging daadwerkelijk doorzet, dan is een forse stijging van de zeespiegel te verwachten. De Verenigde Naties gaan uit van minstens 9 tot bijna 90 centimeter over de komende 100 jaar. Dit komt voornamelijk omdat water uitzet bij een hogere temperatuur, waardoor oceanen meer plaats zullen innemen. Ook smeltende poolkappen dragen bij aan de stijging van de zeewaterspiegel. Bovendien hebben smeltende gletsjers volgens schattingen van Amerikaanse wetenschappers de afgelopen 100 jaar voor negen procent bijgedragen aan de wereldwijde stijging van de zeespiegel.

 
Kuststreken kunnen door deze zeespiegelstijging overstromen. Sommige eilandstaten in de Stille Oceaan dreigen zelfs helemaal onder water te verdwijnen. Voor Nederland is deze kwestie ook actueel, omdat grote delen van het land beneden de zeespiegel liggen.

 
Uiteindelijk zal een temperatuurstijging ingrijpende gevolgen hebben voor bestaande ecosystemen. Zo is het goed voorstelbaar door de stijgende zeespiegel bestaande koraalriffen, mangrovemoerassen en lagunes zullen verdwijnen.

 
Anderen denken dat er door de hogere temperatuur meer verdamping van de zee zal optreden, waardoor het meer gaat regenen, en er op de hooggelegen gebieden zich meer eeuwige sneeuw zal vormen. Daardoor stijgt de zeespiegel minder of zelfs geheel niet.

Ook wordt vermoed dat een combinatie van verschillende scenario's zich op verschillende delen van de aarde voordoen. Zo kan er in het ene gebied meer neerslag vallen en in het andere juist meer verdamping optreden. Ook de temperatuurschommelingen zullen zich uiten in stijgingen en dalingen die niet noodzakelijkerwijs in één gebied plaatsvinden.

Het dierlijke leven op aarde

De komende eeuw zal het voor veel diersoorten moeilijk worden om zich te handhaven. De belangrijkste oorzaak hiervan lijkt de verwachte stijging van de wereldbevolking van 6,4 miljard in 2004 tot 9,3 miljard mensen in 2050. Deze grote groei zal een enorme druk leggen op het leefgebied van veel dieren.

 
Maar ook het broeikaseffect zal zorgen voor de ontwrichting van veel ecosystemen. Een internationale groep biologen schetste in januari 2004 een doembeeld, waarin gesteld werd dat 25 procent van het leven op aarde als gevolg van klimaatverandering zal uitsterven. Door de wijzigingen in het klimaat zullen broed- en bloeiseizoenen verschuiven. Planten en dieren hebben echter weinig mogelijkheden om te migreren, omdat de mens steeds meer beslag legt op de beschikbare ruimte.