5. De gevolgen

België is hoog en droog
Schade op zee en in de kustgebieden
schade op materieel vlak
schade op menselijk vlak
Aanduiding van de schade

5.1 België is 'hoog en droog'

 Wij als Belgen mogen dan misschien niet het beste weer hebben, toch zijn er ook voordelen verbonden aan de ligging van ons land. België is om te beginnen op het gebied van platentektoniek goed gelegen. We kennen dus nauwelijks aardbevingen. Bovendien zorgt onze  noordelijke ligging voor een nihil risico op orkanen. Ons koud klimaat met zijn enorme hoeveelheid neerslag heeft dus toch zijn voordelen,

Orkanen hebben warmte (en dus energie) nodig van het water om zich te kunnen vormen. Deze warmte vindt je vooral in de buurt van de evenaar. België bevindt zich te noordelijk, zodat we 'hoog en droog' van de orkanen zijn. Hoe verder men verwijderd is van de evenaar, hoe kouder het is en hoe minder kans men maakt op orkanen.

5.2 Schade op zee en in de kustgebieden

 Uiteraard worden er al op zee slachtoffers gemaakt. Schepen kapseizen, ontginningseilanden en windmolenparken lopen schade op. Een orkaan richt de  belangrijkste schade aan wanneer het aan land gaat. Kustgebieden, die bovendien vaak dichtbevolkt zijn, zijn de eerste rampgebieden. Hier komen de orkanen nog op volle kracht. Naarmate een orkaan verder inland gaat, zal ze steeds meer kracht verliezen tot het uiteindelijk uitdooft. Hieruit volgt dat een land centraal in een continent, geen risico kan lopen op orkanen, omdat deze al uitgedooft zijn voordat ze daar geraken.

5.3 Schade op materieel vlak

Hevige wind is de hoofdoorzaak tot schade bij een orkaan. Door sterke wind kunnen voorwerpen, mensen of zelfs delen van huizen wegvliegen. Wat er wegvliegt hangt af van de sterkte van de wind. Een illustratie van de mogelijke kracht van wind  een rondvliegend stukje karton. Dit zeer dunne stukje karton kan bij de windkracht van een orkaan zo'n energie krijgen, dat het met gemak in staat is de voorruit van een auto te doorboren.

Een tweede belangrijke oorzaak is water. Een overvloed van water zorgt voor overstromingen. Overstromingen kunnen zowel veroorzaakt worden door windopstoten aan de kust. Hierbij wordt er water van de oceaan het land ingeduwt. Een andere oorzaak voor overstromingen zijn hevige regenval.
Schade door wind en water zijn primaire gevolgen van orkanen.

Er zijn ook secundaire gevolgen zoals branden en daklozen verbonden aan orkanen. Door vernieling van elektriciteitsdraden door de wind kan er brand uitbreken. Bovendien is er dan ook gevaar voor de mens doordat gebouwen instorten en losse elakriciteitsdraden in combinatie met water voor elektocutie kunnen zorgen.
Er zullen dus zeer veel huizen door orkanen onbewoonbaar worden. Al de fasciliteiten zoals waterleidingen en elektriciteit zijn vaak door de storm verwoest. Ook de huizen zijn vaak nog zo verwoest dat ze moeten worden opgeknapt. Mensen kunnen dus na de orkaan een tijdje wachten voordat ze in hun kunnen intrekken. Er moet dus na de orkaan een helse heropbouw gebeuren. Goed leiderschap bij de opvang van al die daklozen na een orkaan is een vereiste. Er moeten opvangkampen gebouwd worden. Het gaat hier om enorm veel geld. De V.S. gaf bijvoorbeeld 20 miljard van zijn begroting uit aan de wederopbouw na Katrina.

5.4 Schade op menselijk vlak

Tijdens de orkaan zelf wordt de mens geconfronteerd met extreme weersomstandigheden. De mens staat machteloos tegen dit geweld en ziet zijn huis, zichzelf en zijn familie in gevaar. Dit laat vaak een spoor achter, de mensen beseffen de waarde van het leven. Er vallen vaak vele slachtoffers en gewonden tijdens een orkaan.
Wat misschien nog erger is dan doden en gewonden, zijn de vermisten. Tijdens een orkaan  heerst er vaak chaos. Zoals ik al zei is een goede organisatie cruciaal tijdens zowel de evacuatie als de heropbouw van de getroffen regio. Duizenden mensen evacueren van een regio is geen evidente zaak, alles moet zo snel en  efficient mogelijk gebeuren. Soms zijn familieleden al voorde evacuatie elkaar kwijtgeraakt, maar ook tijdens de evacuatie kunnen familieleden van elkaar gescheiden worden. Zo kunnen ze in verschillende opvangkampen terechtkomen. Als er geen goede organisatie is (bijvoorbeeld geen duidelijke lijst van de ondergebrachte mensen), kunnen mensen zonder resultaat wanhopig naar elkaar op zoek zijn, met een enorme chaos tot gevolg. Vooral kinderen lopen gevaar van hun ouders gescheiden te worden.

Als dit gebeurt, kunnen zij hieraan een trauma overhouden. Een artikel uit het nieuwsblad in verband met vermiste kinderen:

Een secundair gevolg zijn de mogelijke koerswisselingen in de beurs als geolg van een orkaan. Schepen kunnen kapseizen en ontginningeilanden kunnen vernield worden door toedoen van orkanen. Een tijdelijk tekort aan olie of een verlies aan cargo van trailerschepen kan voor dalingen zorgen op de beurs.
In geëvacueerde gebieden kan ook plunderingen en chaos ontstaan. Dieven profiteren ervan leegstaande winkels en huizen te gaan beroven. Om de rellen en plunderingen onder controle te houden, treden de ordediensten op. Men moet hierbij bedenken dat de steden vaak volledig ondergelopen en verwoest zijn. Het is heel moeilijk om de steden onder controle te houden.
Een ander secundair gevolg zijn fraudeurs. Blijkbaar zijn er groepen vervalsers die geld in rampen zoals orkanen zagen. Deze vervalsers zijn zich ervan bewust dat rampen mensen aanspreekt en solidair laat zijn. Mensen willen hun steentje bijdragen aan de heropbouw van steden en dus storten ze geld. Enkele fraudeurs waren zo slim een valse site te maken van een betrouwbare organisatie. Wanneer er op de vermelde site gestort wordt, gaat het geld niet naar de vermelde organisatie, maar linea directa naar de bankrekeningen van de vervalsers. 

5.5 Aanduiding van de schade

Orkanen kunnen zowel op materieel vlak als op menselijk vlak zeer veel schade aanrichten.
Bij de verslaggeving van een orkaan in het nieuws wordt zowel het dodenaantal als de graad van de orkaan vermeld.
Het is logisch dat de menselijke aspecten (het aantal gewonden en het aantal doden) worden benadrukt, dit is een zeer duidelijk referentiepunt voor de omvang van een ramp. Het spreekt de mensen niet zo aan als ze alleen zouden zeggen dat er zoveel boten zijn baschadigd, zoveel straten ondergelopen, en zoveel huizen zijn vernield.

Omdat een heel lijstje met cijfers niet echt overzichtelijk is, hebben ze een systeem bedacht om de graad van een orkaan aan te duiden door middel van de aangerichtte schade. Deze methode is de Saffir-Simpson-schade-schaal. De schaal verdeelt orkanen in 5 categorieën:

•    Categorie 1: winden tot en met 152 km/u
•    Categorie 2: winden tot en met 176km/u
•    Categorie 3: winden tot en met 208 km/u
•    Categorie 4: winden tot en met 248 km/u
•    Categorie 5: winden groter dan 248 km/u

Schade van een orkaan van categorie 1 wordt als volgt beschreven: 'hoofzakelijk schade aan struikgewas, bomen, gebladerte en losse caravans. Aan de andere kant wordt de schade van een orkaan van categorie 5 als volgt beschreven: Struiken en bomen zijn weggeblazen, er is een aanzienlijke schade aan de daken, er is ernstige schade aan ramen en deuren. Glas in deuren en ramen is volledig verbrijzeld, kleinere gebouwen vliegen weg of worden zwaar verwoest.

De grootst geleden schade door orkanen ontstaat door onderschatting. In de jaren '70 -'80 waren er bijna geen orkanen in de Verenigde Staten, de mensen hadden er vertrouwen in dat voorzorgen tegen de orkanen zo goed als onnodig waren. Bijgevolg bouwden ze huizen die noet aangepast waren aan mogelijke orkanen. Het was een slag in hun gezicht wanneer er dan wel orkanen plaatsvonden. Zeer veel huizen werden vernield en zeer veel mensen stierven wanneer er weer een opleving was van orkanen vanaf 1989 (orkaan Hugo). Hoe er dus met een orkaan wordt omgagaan is cruciaal om de schade te bederken.

De daling en opkomst van het aantal orkanen in de geschiedenis zijn een bevestiging voor het onderzoek van William Gray, die gelooft in een cyclische vorming van orkanen. Deze Amerikaan had al in 1995 door dat er een stijging ging komen in de intensiteit van de orkanen. Gray is bekend om zijn onderzoek naar de 20-jarige cyclus van sterke Atlantische orkanen. Hij zei op 11 september 1995 in een intervieuw met Time Magazine: "We're going to see hurricanes like we've never seen it before".

Terug naar boven