HOME
GLETSJERS EN IJSKAPPEN
IJSTIJDEN
SMELTEN VAN HET IJS
TOEKOMSTVERWACHTINGEN
BESLUIT
CONTACT
|
Als
de atmosfeer en de oceanen geen energie zouden vervoeren van de tropen naar de
polen, zouden de tropen oververhit raken en de poolstreken nog veel kouder
zijn. De wereldwijde oceaanstromingen die dit warmtetransport verzorgen (ook
wel ‘lopende band’ genoemd), worden voornamelijk aangedreven door verschillen
in temperatuur en zoutgehalte. Hij heet dan ook de thermohaline-circulatie
(‘thermo’ voor warmte en ‘haline’ voor zout).
De
warme Golfstroom warmt in de noordelijke Atlantische oceaan de lucht op en
zorgt voor het merendeel van het vocht dat als regen boven Noordwest-Europa
valt. Hoe noordelijker de stroom komt, des te kouder en compacter ze wordt,
totdat ze zwaarder is dan het water eronder en diep in de oceaan wegzinkt. Dit
wegzinken vindt vooral plaats in het noordelijkste deel van de Atlantische
Oceaan en in de Labradorzee.
Het zinken van zwaar zeewater is een an de aanjagers van de ‘lopende band’ in
de oceaan. Deze trekt relatief warm water naar het noorden, waardoor Europa in
de winter minder kouds is dan gebieden in Noord-Amerika die op dezelfde
breedtegraad liggen. Ook de vorming van zee-ijs maakt de bovenste laag van het
oceaanwater zouter en zwaarder omdat het zout niet in het ijs wordt opgenomen.
In de ondiepe kustzeeën wordt dit water zout en zwaar genoeg om te kunnen
zinken. Vervolgens stroomt het over de rand van het continentale plat naar het
bassin van de diepe oceaan en draagt zo bij aan de vorming van de
diepzeestroming terug naar de tropen. Dit proces is in wankel evenwicht: als
het water minder zout wordt doordat meer zoet water toestroomt, of omdat de
temperatuur onvoldoende laag is om zee-ijs te vormen, dan neemt de
diepzeestroming af en gaat de lopende band die de Europese winters matigt langzamer
draaien. Enkelen denken dat de golfstroom helemaal zou stoppen met draaien en
dat dit een nieuwe ijstijd tot gevolg zou hebben terwijl anderen beweren dat
het weer hier dan slechts wat koeler zou zijn meer lijk het klimaat van New
York. Nog andere beweren dan weer dat de golfstroom helemaal niet gaat stoppen
met draaien en dat we door het broeikaseffect net een mediterraans klimaat
zouden krijgen.
|